♪ โอ้กุหลาบแดงเป็นสื่อแห่งความรักเรา
กลิ่นสียวนเย้าเร้าใจให้รักรัญจวน
หนามกุหลาบคมเผลอใจชม
เจ้าเย้ายวนถูกคมหนามร้องครางครวญหัวใจสลาย ♪
เริ่มต้นกันด้วยบทเพลงรักอมตะสะท้านทรวง ที่ยังคงเต็มไปด้วยกลิ่นอายแห่งความสุขในช่วงเทศกาลแห่งความรัก หลายคนอาจจะใช้ห้วงเวลานี้บอกความในใจต่อคนรัก และอีกหลายคนอาจจะได้รับดอกกุหลาบแดงช่อโตเป็นสื่อแทนความในใจ เราขอแสดงความยินดีกับความรักที่กำลังเบ่งบานของทุกคน
โอกาสนี้ KiNd ขอชวนผู้อ่านมาย้อนวันวานตำนานของสื่อแทนความรัก อย่าง “กุหลาบแดง” นำโดยเรื่องราวของ “เทพีอโฟร์ไดท์” จากปกรณัมกรีก และ “มัทนา” ตัวละครจากบทละครพูดคำฉันท์ “มัทนะพาธา” บทประพันธ์ของรัชกาลที่ 6 ซึ่งตัวละครหลักทั้งสองนี้ ต่างมีความรักที่น่าสนใจ ไม่รอช้า ตามมาย้อนตำนานไปพร้อม ๆ กัน
Photo Credit: Irina Iriser / Pexels
⚘
ศรรักปักใจตำนานกุหลาบแดง
“อโฟร์ไดท์”
ในตำนานกรีก “ดอกกุหลาบแดง” มีความเชื่อมโยงกับ “เทพีอโฟรไดท์ (Aphrodite)” หรือที่รู้จักกันในนาม “เทพีวีนัส (Venus)” ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็น “เทพีแห่งความรัก” ผู้ถือกำเนิดมาจากท้องทะเล ซึ่งขณะที่เทพีอโฟรไดท์กำเนิดก็ปรากฏดอกกุหลาบสีขาวมาพร้อมกับฟองคลื่นด้วย
ในตำนานเทพกรีกได้กล่าวไว้ว่า เวลานั้น “อดอนิส (Adonis)” ชู้รักของอไฟร์ไดท์ได้รับบาดเจ็บจากหมูป่าขณะออกไปล่าสัตว์ เมื่ออโฟร์ไดท์ไปถึงที่เกิดเหตุ เธอร่ำไห้จนน้ำตาพรั่งพรูไหลลงมาปะปนกับเลือดของอดอนิส ซึ่งเมื่อเลือดและน้ำตาหยดลงสู่พื้น ก็ได้กลายเป็นพุ่มกุหลาบสีแดงในทันใด แต่ในอีกตำนานหนึ่งเล่าว่า ในขณะที่อโฟร์ไดท์วิ่งตามหาอดอนิสในป่า เธอได้ตัดข้อเท้าของตัวเองเพื่อวิ่งผ่านพุ่มไม้หนามแหลมนานาชนิด ๆ จากนั้นเลือดของเธอที่สัมผัสกับทุกสิ่งก็กลายเป็นดอกกุหลาบสีแดงบานสะพรั่ง
แม้ความรักของเทพีอโฟรไดท์และอดอนิส จะไม่ถูกต้องตามธรรมนองคลองธรรมสักเท่าไร เพราะอโฟรไดท์เองก็ได้ชื่อว่าครองคู่อยู่กับ “เฮเฟตุส (Hephaestus)” เทพแห่งไฟและการตีเหล็ก เพียงแต่เขาผู้นี้ไม่ใช่คนที่อโฟรไดท์รัก อีกทั้งอโฟร์ไดท์ยังมี “เอรีส (Ares)” เทพเจ้าแห่งสงคราม ผู้ที่เธอหลงใหลอยู่ข้างกาย และได้กำเนิดพยานรักอย่าง “เอรอส (Eros)” ขึ้น เพียงแต่ในวันหนึ่ง อโฟร์ไดท์ถูกศรรักปักเข้ากลางใจ ซึ่งอำนาจของศรรักนี้ส่งผลให้ใครก็ตามที่พบเห็นรอยแผลนี้เป็นคนแรก อโฟร์ไดท์จะต้องมอบความรักให้เขาอย่างหัวปักหัวปำทันที และคนนั้นคือ อดอนิส เรื่องราวทั้งหมดจึงเกิดเป็นตำนานกุหลาบแดง
นอกจากนี้ ในช่วงยุควิกตอเรียน (ค.ศ. 1837 – 1901) กุหลาบแดงมักถูกใช้เพื่อแทนความรัก เนื่องจากในยุคสมัยนั้น การแสดงความรักต่อกันอย่างเปิดเผยถูกสั่งห้าม จากนั้นเมื่อ วิลเลียม เชกสเปียร์ กวีและนักเขียนชาวอังกฤษ เริ่มมีชื่อเสียง ความรักความโรแมนติกก็กลายเป็นเรื่องพื้นฐานของกวี และต่อมาทุกคนก็รู้จักกุหลาบแดงในฐานะสัญลักษณ์แห่งความรักเช่นกัน
Photo Credit: Irina Iriser / Pexels
⚘
คำสาปต้องมนต์
ตำนานกุหลาบแดง “มัทนะพาธา”
ถัดมาเป็นเรื่องราวของ “มัทนา” หญิงสาวผู้มีตำนานว่าเป็นต้นกำเนิดของกุหลาบดอกแรกในโลกใบนี้ อยู่ในบทพระราชนิพนธ์เรื่อง “มัทนะพาธา” ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6
แท้จริงแล้ว มัทนาเป็นนางฟ้าผู้มีความงดงามบนสรวงสวรรค์ แต่เธอไม่สนใจใฝ่หาเรื่องความรัก จึงถูกสุเทษณ์เทพบุตรสาปให้กลายเป็นต้นกุหลาบในโลกมนุษย์ ซึ่งจะกลายร่างเป็นหญิงสาวได้ก็แต่เฉพาะคืนวันเพ็ญเท่านั้น หรือต่อเมื่อมีความรักจึงจะอยู่ในรูปมนุษย์ได้อย่างถาวร คำสาปนี้มีขึ้นเพื่อให้นางได้รู้จักกับความรักที่แท้จริง
ต่อมาวันหนึ่ง ท้าวชัยเสน กษัตริย์แห่งหัสตินาปุระ ได้พบมัทนา และเกิดความรักอย่างลึกซึ้งต่อกันตั้งแต่แรกพบ จากนั้นมัทนาจึงกลายเป็นมนุษย์ถาวร อย่างไรก็ตาม ที่ใดมีรัก ที่นั่นย่อมมีทุกข์ เพราะเมื่อมัทนาย้ายมาอยู่กับท้าวชัยเสน เธอถูกมเหสีของท้าวชัยเสนใส่ร้ายว่าคบชู้กับทหารเอก เธอจึงถูกสังหาร แต่โชคดีที่หนีออกมาได้
เมื่อท้าวชัยเสนรู้ความจริงว่ามัทนาถูกใส่ร้าย จึงออกตามหา แต่ก็ไม่ทันเสียแล้ว เพราะสุเทษณ์เทพบุตรได้สาปให้มัทนากลายเป็นดอกกุหลาบไปอย่างถาวร ผลจากการที่นางไม่รับรักสุเทษณ์เทพบุตร แม้ท้าวชัยเสนจะสั่งประหารนางแล้วก็ตาม แต่มัทนายังคงรักท้าวชัยเสนคนเดียวคนเดิม ดังนั้น เมื่อท้าวชัยเสนมาถึงจึงเห็นแต่ดอกกุหลาบ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งความรักแท้เท่านั้น นี่จึงกลายเป็นตำนานกำเนิดดอกกุหลาบที่เกิดจากความรักของมัทนานั่นเอง
ตำนานการกำเนิดดอกกุหลาบทั้งสองเรื่อง ทั้งจากเทพีอโฟร์ไดท์และมัทนา ต่างเป็นเรื่องราวความรักที่ไม่สมหวังกับคนรักทั้งสิ้น แม้บทสรุปไม่ใช่การครองคู่กับคนรักชั่วนิรันดร์ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ความรักที่แท้จริงไม่เคยเกิดขึ้น… หากใครกำลังสมหวังและมีความสุขอย่างเหลือล้นในห้วงแห่งความรัก เราขอยินดีด้วย แต่หากใครกำลังทุกข์ทน เราขอให้คุณผ่านพ้นช่วงเวลานี้ไปได้อย่างเร็ววัน เพื่อเริ่มต้นเดินบนเส้นทางแห่งความสุขอีกครั้ง
ที่มา
- Red Roses: Their Meaning, Symbolism and History. Magic Flower Company
- นางในวรรณคดี พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. สายป่าน ปุริวรรณชนะ. Kingchulalongkorn
- ตำนานกรีกสุดโรแมนติก กับการบอกรักด้วยดอกกุหลาบวันวาเลนไทน์. Silpa-mag
เรื่องโดย
ภาพโดย
