“ผมไม่เคยลืม บางครั้งเสียงของเครื่องบินรบกับภาพผู้คนแหลกเป็นชิ้น ๆ ก็ตามมาหลอกหลอนในความฝัน”
ทสึอิกิ โชเฮย์ คุณปู่วัย 93 ปี ผู้รอดชีวิตจากการทิ้งระเบิดปรมาณูที่นางาซากิเมื่อวันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2488 ให้สัมภาษณ์กับช่อง Nippon TV News ถึงเหตุการณ์ที่คร่าชีวิตผู้คนในนางาซากิมากกว่า 80,000 คน “ต้นแขนผมอยู่ใต้ผ้าห่ม แต่ตรงนี้ไม่ได้อยู่” คุณปู่ทสึอิกิกล่าวขณะโชว์รอยแผลเป็นจากระเบิดบริเวณท้องแขน
ทสึอิกิ โชเฮย์ เคยเป็นชื่อของนักเรียนวิทยาลัยและพนักงานโรงงานยุทโธปกรณ์ผลิตอาวุธให้ทหารญี่ปุ่นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 จนกระทั่งเกิดการทิ้งระเบิดปรมาณู ทสึอิกิ โชเฮย์จึงกลายเป็นชื่อของหนึ่งใน “ฮิบะกุชะ” (被爆者: Hibakusha ผู้รอดชีวิตจากเหตุการณ์ทิ้งระเบิดปรมาณูที่นางาซากิและฮิโรชิมะ) ผู้มีความฝันจะถ่ายทอดเรื่องราวของเขาให้กับคนรุ่นหลังได้รับรู้
ภายหลังสงครามจบลง นอกเหนือจากการเป็นคุณครูวิชาคณิตศาสตร์ คุณปู่ทสึอิกิได้เริ่มเดินทางเล่าเรื่องเหตุการณ์ทิ้งระเบิดปรมาณูที่นางาซากิ ในฐานะสมาชิกของมูลนิธินางาซากิเพื่อการส่งเสริมสันติภาพ (Nagasaki Foundation for the Promotion of Peace หรือピースウィング長崎: Peace Wing Nagasaki) ตั้งแต่ พ.ศ. 2526 โดยปกติแล้วการบรรยายจะจัดขึ้นตามอนุสรณ์สถานในนางาซากิและฮิโรชิมะสำหรับผู้เยี่ยมชมไม่ว่าจะเป็นนักเรียน นักศึกษา และนักท่องเที่ยวทั้งชาวญี่ปุ่นเองและชาวต่างชาติ
Photo Credit: NHK WORLD JAPAN
จากสถานการณ์ COVID-19 ส่งผลให้การบรรยายตามอนุสรณ์สถานซึ่งเป็นสถานที่เปิดเป็นไปได้ยาก เนื่องจากไม่มีนักท่องเที่ยวและโครงการทัศนศึกษาของนักเรียนในประเทศญี่ปุ่นก็ถูกยกเลิกไปด้วย “สถานการณ์มันไม่ปกติ ไม่คุ้มที่จะบรรยายถ้าไม่มีใครมาเลย” โคอิจิ คาวาโนะ ประธานสภาสมาชิกผู้รอดชีวิตจากการทิ้งระเบิดปรมาณู องค์กรการขับเคลื่อนเพื่อสันติภาพจังหวัดนางาซากิ (Nagasaki Prefecture Peace Movement Centre) กล่าว
Photo Credit: NHK WORLD JAPAN
เพราะไม่สามารถเดินทางไปบรรยายได้ คุณปู่ทสึอิกิใช้เวลาว่างไปกับการฝึกฝนภาษาอังกฤษเพื่อจัดการบรรยายบนแพลตฟอร์มออนไลน์ คุณปู่ทสึอิกิไม่ได้มีเป้าหมายแค่การสื่อสารกับคนรุ่นใหม่ในประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น แต่รวมถึงประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก โดยมีเจ้าหน้าที่จากมูลนิธินางาซากิเพื่อการส่งเสริมสันติภาพ คุณโยโกะยามะ มิชิโกะ คอยช่วยเหลือในการเรียนภาษาอังกฤษและการบรรยายบนแพลตฟอร์มออนไลน์ “ถ้าเราสามารถสื่อสารกันได้อย่างไร้พรมแดน สงครามก็จะไม่เกิดขึ้น” (Web Quote)
“ผมเชื่อจากใจจริงว่าเราต้องยุติการใช้อาวุธนิวเคลียร์ เพื่อที่จะไม่มีใครต้องสูญเสียอีก ได้โปรดจดจำคำอธิษฐานถึงสันติภาพของชายแก่คนนี้ไว้ ขอบคุณสำหรับการรับฟังครับ” คุณปู่อิทสึกิกล่าวเป็นภาษาอังกฤษอย่างช้า ๆ กับผู้ชมชาวต่างชาติผ่านวิดิโอคอล ก่อนปิดท้ายการบรรยายด้วยรอยยิ้ม
ที่มา
- NHK JP. Atomic bomb survivor moves online at the age of 93. www3.nhk.or.jp/nhkworld
- Matsunaga Institute for Peace. Nagasaki Hibakusha Stories. www.eventbrite.com/nagasaki-hibakusha-stories-tickets
- All About Japan. Oldest Storyteller of Nagasaki Atomic Bombing. https://allabout-japan.com/en/article/9429/
- The Mainichi. Coronavirus pandemic stalling peace studies in Hiroshima, Nagasaki. https://mainichi.jp/english/articles