Anastasia (1997)

อนาสตาเซียเป็นใคร?

แกรนด์ ดัชเชส อนาสตาเซีย แห่งรัสเซีย พระราชธิดาแห่งพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ที่ผู้คน (เคย) เชื่อกันว่าเธออาจเป็นผู้รอดชีวิตจากเหตุการณ์สังหารหมู่ราชวงศ์โรมานอฟ และมีหญิงสาวแอบอ้างว่าเป็นเธอ เจ้าหญิงผู้รอดชีวิตกันมากมาย รวมถึง แอนนา แอนเดอร์สัน เจ้าหญิงตัวปลอมที่ทำให้เรื่องราวของเจ้าหญิงตัวจริงเป็นที่รู้จักมากขึ้นกว่าเดิม

วันนี้ KiNd EYES ไม่ได้จะมาเล่าถึงเรื่องราวของนักต้มตุ๋น หรือเหตุการณ์โศกนาฏกรรมสังหารหมู่ราชวงศ์โรมานอฟ (อาจจะต้องเก็บไว้ในภายภาคหน้า) แต่จะพูดถึงภาพยนตร์อนิเมชันจาก 20^th Century Fox ที่หลายคนเข้าใจว่าเป็นของค่าย Disney จนถึงขั้นตั้งคำถามว่า ทำไมถึงไม่มีเธอในทำเนียบ Disney Princess? เพราะลายเส้นที่คล้ายคลึงกับอีกค่ายเสียเหลือเกิน สาเหตุไม่ได้มาจากการลอกเลียนแบบแต่อย่างใด ด้วยทีมผู้สร้างภาพยนตร์ Anastasia (1997) เคยฝากผลงานไว้กับ Disney มาก่อน ไม่ว่าจะเป็น เจ้าหญิงเงือกน้อย (Little Mermaid) เพื่อนแท้ในป่าใหญ่ (The Fox and the Hound)  โฉมงามกับเจ้าชายอสูร (Beauty and the Beast) เดอะ ไลอ้อน คิง (The Lion King) และอะลาดินกับตะเกียงวิเศษ (Aladdin)

• 

เจ้าหญิงนอกทำเนียบกับเส้นเรื่องนอกขนบ
♕

Anastasia (1997) เป็นภาพยนตร์อนิเมชันที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากเรื่องจริงของราชวงศ์โรมานอฟ เติมแต่งด้วยองค์ประกอบแฟนตาซีตามสไตล์การ์ตูนเจ้าหญิง ทั้งเวทมนตร์ สัตว์พูดได้ และกลิ่นอายของความเป็นเทพนิยาย ซึ่งอาจเป็นอีกสาเหตุให้ใครหลายคนสับสนกับค่าย Disney

ในความคล้ายคลึงจนชวนเข้าใจผิดก็ยังมีความแตกต่าง และเป็นจุดแข็งที่ทำให้อนาสตาเซียโดดเด่น และแปลกไปจากเรื่องราวเจ้าหญิงในทำเนียบอีกค่ายอย่างเห็นได้ชัด (แน่นอนว่าการ์ตูนเจ้าหญิงในยุคนั้น คงไม่มีตัวละครพระเอก ที่นอกจากจะไม่ใช่เจ้าชายแล้ว ยังเป็นสิบแปดมงกุฎอีกต่างหาก)

Anastasia เปิดเรื่องด้วยพระเอกอย่าง “ดิมิทรี” นักต้มตุ๋นผู้ประกาศตามหาหญิงสาวเพื่อรับบทเป็น แกรนด์ ดัชเชส อนาสตาเซีย เพื่อเงินรางวัลจากจักรพรรดินีมาเรีย พระราชมารดาแห่งซาร์นิโคลัสที่ 2 ซึ่งพำนักอยู่ ณ ประเทศฝรั่งเศส เขาได้พบกับ “อันยา” หญิงสาวที่ถูกไล่ออกจากบ้านเด็กกำพร้า ผู้สูญเสียความทรงจำในวัยเด็ก ด้วยความสามารถของสิบแปดมงกุฎ ดิมิทรีหลอกให้อันยาเชื่อว่าตนเองอาจจะเป็นเจ้าหญิงผู้สาบสูญ กลายเป็นจุดเริ่มต้นการเดินทางจากเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กสู่ปารีส ของเจ้าหญิงผู้ต้องพิสูจน์ตนเองและนักต้มตุ๋นผู้หวังเงินรางวัล

• 

ไม่มีทั้งเจ้าชายในฝันและเจ้าหญิงผู้เพียบพร้อม
♕

เสน่ห์ของ Anastasia ที่แตกต่างจากขนบการ์ตูนเจ้าหญิงค่ายดังในยุคนั้นอย่างเห็นได้ชัดก็คือลักษณะและความสัมพันธ์ของตัวละคร แน่นอนว่า ดิมิทรี ไม่ใช่ตัวละครตามขนบพระเอก เขาไม่ใช่ทั้งเจ้าชายและไม่ใช่ผู้พิทักษ์ ไม่มีลักษณะของความเป็นฮีโร่เลยสักนิด ดิมิทรีสะท้อนความเป็นคนธรรมดาในสังคมได้อย่างดี และเป็นอีกตัวละครที่มีพัฒนาการมากขึ้นตลอดการเดินทาง

ส่วน อันยาหรืออนาสตาเซีย แม้ว่าเธอจะมีความสามารถด้านการร้องเพลงและมองโลกในแง่ดี แต่เธอก็ไม่ได้มีความเป็นเจ้าหญิงตามแบบฉบับสักเท่าไร ทั้งสไตล์การพูด มุกตลก ไปจนถึงการต่อปากต่อคำกับดิมิทรีที่ดูแล้วต้องอมยิ้มให้กับความแสบของเธอ และคงไม่มีเจ้าหญิงตามขนบ (ในยุคนั้นและยุคก่อนหน้า) คนไหนที่จะระเบิดอารมณ์สาปส่งและต่อสู้กับตัวร้ายด้วยสองมือของตนเอง

ในขณะที่ความสัมพันธ์ของตัวละครและการดำเนินเรื่องตามขนบ มักเน้นไปที่เจ้าหญิงเพียงอย่างเดียวและต้องรอคอยหรือร้องขอความช่วยเหลือจากเจ้าชายอยู่บ่อยครั้ง Anastasia มีสไตล์การเล่าเรื่องต่างออกไป ผู้ชมจะได้เห็นความสัมพันธ์ของดิมิทรีและอันยาที่ค่อย ๆ พัฒนา ต่างฝ่ายต่างได้เห็นมุมอื่น ๆ ของกันและกัน ความอบอุ่นและจริงใจของสิบแปดมงกุฎจอมเจ้าเล่ห์ ความเข้มแข็งและเด็ดขาดของหญิงสาวที่ (เหมือนจะ) หลอกง่ายคนนั้น ความช่วยเหลือที่ต่างฝ่ายมอบให้กันระหว่างการเดินทางกลายเป็นจุดเริ่มต้นของความรู้สึกที่มากกว่าเพื่อนร่วมทางของทั้งคู่

• 

• 

• 

ปมขัดแย้งแบบคลาสสิกแต่ก็โรแมนติกอยู่วันยังค่ำ
♕

อีกจุดเด่นของ Anastasia คือการค้นหาตัวตนที่แท้จริง ในภาพยนตร์ จะเห็นถึง Sense of Belonging หรือจิตสำนึกด้านความเป็นส่วนหนึ่งของอะไรบางอย่าง เช่นเดียวกับอันยา ที่ต้องการตามหาครอบครัวและความทรงจำที่ขาดหายไป การเดินทางมายังปารีสทำให้เธอได้คำตอบว่าตนเองมาจากไหนและได้เลือกว่าต้องการเป็นใคร หญิงสาวจากบ้านเด็กกำพร้า ผู้รักการเดินทางและผจญภัย หรือเจ้าหญิงองค์สุดท้ายแห่งรัสเซียและคืนสู่ฐานันดรเดิมอีกครั้ง

กลิ่นอายของภาพยนตร์โรแมนติกสุดคลาสสิกที่ทำให้เรื่องราวมีความเหมือนจริงมากกว่าแฟนตาซีได้สอดแทรกอยู่ในเส้นเรื่องด้วยเช่นกัน ความต่างของสถานะทางสังคม (ที่ไม่มีนางฟ้า พ่อมด หรือเวทมนตร์จะดลบันดาลอุดช่องว่างของความต่างนี้ได้) ดิมิทรีเองต้องเลือกระหว่างความรู้สึกของตนเองหรืออนาคตที่ดีกว่าของคนที่รัก

แน่นอนว่า Anastasia อาจไม่ตอบโจทย์ในฐานะภาพยนตร์อนิเมชันสุดอลังการ แฝงไปด้วยแง่คิดที่สั่นคลอนไปถึงจิตใจ แต่ด้วยมิติของตัวละครและการเล่าเรื่องที่ต่างออกไปจากขนบเดิมในยุคนั้น เรื่องราวการเดินทางค้นหาตัวตนที่แท้จริงของเจ้าหญิงองค์สุดท้ายแห่งรัสเซีย จึงเต็มไปด้วยความแปลกใหม่ ชวนตื่นเต้น สะท้อนความหลากหลายของความเป็นมนุษย์ที่ทำให้ผู้ชมเข้าถึงได้ไม่ยาก เป็นภาพยนตร์รอมคอม ที่ Feel Good ดูได้ทุกเพศทุกวัย

---

เรื่องโดย