THE USED MAN หรือเป็นเราที่สูญหาย : ย้อนวันวานผลงานจากปลายปากกานักเขียน Double S.E.A. WRITE จเด็จ กำจรเดช
หากเอ่ยชื่อนามปากกา “จเด็จ กำจรเดช” หลายคนคงนึกถึง “แดดเช้าร้อนเกินกว่าจะนั่งจิบกาแฟ” หรือผลงานล่าสุดอย่าง “คืนปีเสือและเรื่องเล่าของสัตว์อื่น ๆ” สองวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียนประจำปี พ.ศ. 2554 และ พ.ศ. 2563 แต่สำหรับนามปากกานี้ อีกหนึ่งผลงานที่จะปล่อยผ่านไปไม่ได้เลยก็คือ “THE USED MAN หรือเป็นเราที่สูญหาย”
“ความเป็นตัวเราอยู่ที่ไหน? ตัวตนตรงนี้หรือความทรงจำ ถ้าเราทิ้งอดีตได้เหมือนถอดเมมโมรี่การ์ด เราจะยังเป็นเราอยู่หรือเปล่า?” คำถามที่เคยได้รับเมื่อยังเป็นนักเรียนชั้นมัธยมปลาย ขณะเข้าร่วมกิจกรรม Open House ของภาควิชาปรัชญา คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ติดอยู่ในใจมาตลอดหลายปี จนกระทั่งได้รู้จักกับหนังสือเล่มนี้ นวนิยายรักเรื่องแรกของนามปากกา จเด็จ กำจรเดช เรื่องราวของคู่รักที่ฝ่ายหนึ่งพยายามตามหาความทรงจำ และอีกฝ่ายหนึ่งกำลังหาทางลบอดีตของตัวเอง
THE USED MAN หรือเป็นเราที่สูญหาย ไม่ได้ให้คำตอบแบบสูตรสำเร็จสำหรับคำถามเรื่องตัวตนและความทรงจำ หากแต่หนังสือเล่มนี้กำลังกระซิบบอกถึงความโหดร้ายของสังคมที่มีอิทธิพลต่อตัวตนและความทรงจำของเรา ผ่านตัวละครเอก ที่คนหนึ่ง แม้ว่าจะลบลืมเรื่องราวไปหมดสิ้น แต่สิ่งแวดล้อมโดยรอบของเขากลับบีบให้ต้องกลับมาตามหาอดีตเหล่านั้นอีกครั้ง และอีกคนหนึ่ง ที่ไม่เคยหลุดพ้นจากวังวนความฟอนเฟะของประเทศนี้จนต้องหาทางกำจัดมันมาโดยตลอด
แม้ว่าจะจั่วหัวเป็นนวนิยายรัก แต่ฉากหลังของนวนิยายเรื่องนี้ก็ยังไม่ทิ้งลายเซ็นของ จเด็จ กำจรเดช ในมิติของการพูดถึงสังคมในภาพกว้างผ่านองค์ประกอบภายในเรื่อง อาทิ ระบอบการปกครองที่ทุกคนถูกแบ่งหน้าที่ ประเทศที่หน้าตาเหมือนกับรังผึ้ง “…บางตัวเหมือนพ่อค้า บางตัวเหมือนผู้พิพากษา บางตัวเป็นทหาร…” ผู้คนในประเทศนี้ต่างมีสิ่งต้องทำเป็นของตัวเอง และการกระทำนอกเหนือจากนั้นไม่ได้รับอนุญาต ผึ้งทหารจะไม่ดูแลตัวอ่อน ผึ้งงานจะไม่วางไข่ และผึ้งนางพญาจะไม่ปกป้องรัง
“ท่านผู้นำให้เสรีภาพแก่ทุกคน อย่าลืมบอกคนทั้งโลกแบบนั้นนะคะ”
เช่นเดียวกันกับตัวละครในเรื่อง เสรีภาพนี้นำมาซึ่งความทุกข์และการสูญเสียเพราะเสรีภาพมีขอบเขต พวกเขาได้รับเสรีภาพในการทำตามหน้าที่ แต่การค้นหาและตั้งคำถามนั้นไม่ใช่หน้าที่ การทำตามหน้าที่คือสิ่งที่ถูกต้องที่สุดแม้ว่ามันจะทำให้รู้สึกผิดก็ตาม เมื่อใดที่เบื้องบนรู้ว่ามีความสงสัยเกิดขึ้น ความสงสัยเหล่านี้จะถูกลบหายไป ความทรงจำชุดใหม่จะเข้ามาแทนที่ แต่กลับกันแล้ว หากข้อสงสัยนั้นได้รับการไขคำตอบ อาจเป็นตัวเราที่อยากจะลบลืมมันเสียเอง
THE USED MAN หรือเป็นเราที่สูญหาย ทิ้งประเด็นมากมายให้เราขบคิดหาคำตอบเกี่ยวกับตัวตนและความทรงจำ ชี้ให้เห็นปัจจัยและเงื่อนไขหลากหลายที่ไม่ใช่แค่ตัวเราเอง ผ่านเรื่องราวความรักของโลมและโช บนพื้นที่สังคมเล็ก ๆ อย่างคนรัก ครอบครัว คนรู้จัก ไปจนถึงองค์ประกอบใหญ่อย่างอำนาจและระบอบการปกครอง สิ่งต่าง ๆ รอบตัวที่ส่งผลกระทบต่อเราอย่างเห็นได้ชัด ไปจนถึงแรงกระเพื่อมบางเบาทางสังคมที่เราต้องตั้งใจมองหาและเมื่อพลิกกระดาษหน้าสุดท้ายเราจะได้พบตัวตนที่สูญหายอีกครั้ง
เรื่องโดย
ภาพโดย
