“กลุ่มดาวคนคู่” หรือ Gemini หลายคนรู้จักกันดีในชื่อกลุ่มดาวราศีเมถุน หนึ่งในสมาชิกกลุ่มดาวจักรราศี (Zodiac) แล้วเคยสงสัยกันหรือไม่ว่า กลุ่มดาวคนคู่มีความเป็นมาอย่างไร ใครคู่ใคร ใครคู่กัน แล้วคู่กันได้อย่างไร KiNd จะพาไปเงยหน้ามองฟ้า หรี่ตาชมดาวสอดส่องตำนานโรมันกัน
🌌
ดาวคนคู่ในตำนานกรีกโรมัน
กลุ่มดาวคนคู่ จะมีรูปร่างคล้ายสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยมีดาวฤกษ์สองดวงสว่างอยู่เคียงคู่กัน กลายเป็นจุดสังเกตและเป็นที่มาของชื่อ ดาวคนคู่ หรือดาวคู่แฝด ตามตำนานเทพโรมันเล่าว่า พอลลักซ์ (Pollux) และคาสเตอร์ (Castor) ทั้งคู่เป็นฝาแฝดต่างบิดากัน พอลลักซ์เป็นบุตรแห่งเทพเจ้าซีอุส (Zeus) จึงมีสถานะเป็นครึ่งมนุษย์ครึ่งเทพเจ้าและมีชีวิตเป็นอมตะ ในขณะที่คาสเตอร์เป็นมนุษย์ที่มีอายุขัยเช่นคนทั่วไป ซึ่งเกิดจากกษัตริย์ทินดาริอุส (Tyndareus) แห่งเมืองสปาร์ตา แม้จะต่างบิดา ต่างสถานะกัน แต่ทั้งสองก็หน้าตาคล้ายคลึงกันราวกับแกะเลยทีเดียว อีกทั้งยังรักใคร่กลมเกลียวและคอยช่วยเหลือกันอยู่เสมอ
Photo Credit: pixabay.com / Darkmoon Art
ต่อมา เมื่อคาสเตอร์เสียชีวิตลงจากการออกรบ พอลลักซ์ก็ไม่อาจยอมรับกับความสูญเสียนี้ได้ เขาเจ็บปวดกับชีวิตที่เป็นอมตะ และไม่อาจทนดูคนที่รักตายจากไปทีละคนได้อีกต่อไป จึงได้อ้อนวอนขอเทพเจ้าซีอุสผู้เป็นพ่อให้เขาตายตามคาสเตอร์ไปด้วย เทพซีอุสเห็นใจจึงบันดาลให้ทั้งสองขึ้นไปเป็นดวงดาวบนท้องฟ้าแทน กลายเป็นกลุ่มดาวคนคู่มาจนถึงทุกวันนี้
Photo Credit: sites.google.com
ถือเป็นเหตุผลสำคัญว่า เพราะเหตุใดดาวคาสเตอร์ถึงลับขอบฟ้าทางทิศตะวันตก ซึ่งเป็นทิศแห่งความตายและเป็นทิศแห่งดินแดนยมโลก ก่อนที่ดาวพอลลักซ์จะลับขอบฟ้าตามกันไปในที่สุด ในขณะเดียวกัน เมื่อดาวคาสเตอร์ขึ้นทางทิศตะวันออก อีกไม่นานก็จะเห็นดาวพอลลักซ์ขึ้นเคียงข้างกันอยู่เสมอ
นอกจากนี้ ชาวโรมันถือว่าดาวทั้งสองดวงเป็นสัญลักษณ์แห่งชัยชนะ และเป็นดาวสำคัญของนักเดินเรือ เพราะเมื่อดวงอาทิตย์เคลื่อนสู่ดาวคนคู่ นับเป็นเครื่องหมายของการสิ้นสุดพายุฤดูหนาว เป็นสัญญาณว่าเรือสามารถออกทะเลได้ บนเรือจึงมักจะมีรูปปั้นและหิ้งบูชาของเทพทั้งสองให้ชาวเรือได้อธิษฐานขอพร เพื่อให้การเดินทางราบรื่น ปราศจากอุปสรรคทั้งปวง อีกทั้งในสมัยโบราณ ตามท่าเรือต่าง ๆ ก็ยังปรากฏรูปปั้นของเทพทั้งสองเช่นกัน โดยจะตั้งบริเวณทางออกและหันหน้าออกสู่ทะเลนั่นเอง
🌌
ดาวคนคู่ในจักรราศีและห้วงอวกาศ
กลุ่มดาวคนคู่ เป็นหนึ่งในสมาชิกกลุ่มดาวจักรราศี (Zodiac) หรือที่รู้จักกันในนามของ “กลุ่มดาวราศีเมถุน” และเป็น 1 ใน 88 กลุ่มดาวสากล (Constellations) ของโลก ที่สุกสว่างที่สุดกลุ่มหนึ่งบนท้องฟ้า โดยดาวพอลลักซ์จะสว่างเป็นอันดับ 17 ลักษณะเป็นสีเหลืองทองและมีเส้นผ่าศูนย์กลางใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ 4 เท่า ส่วนดาวคาสเตอร์ สว่างติดอันดับที่ 23 และลักษณะเป็นสีขาว ดาวทั้งสองอยู่ในตำแหน่งศีรษะของคนคู่ จะปรากฏอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของกลุ่มดาวนายพราน ซึ่งถือเป็นจุดสังเกตสำหรับนักดูดาว
Photo Credit: memory-beta.fandom.com
กลุ่มดาวคนคู่ไม่ได้มีเพียงสองดวงเท่านั้น ทว่ายังประกอบไปด้วยอีก 6 ดวงดาวหลัก แทนตำแหน่งลำตัวและแขน ขา ได้แก่ อัลเฮนา (Alhena) ดาวแคระเล็กสีน้ำเงิน เมบซูทา (Mebsuta) ดาวยักษ์ใหญ่สีเหลือง โพรพุส (Propus) ดาวแปรแสง อัลซิร์ (Alzir) ดาวฤกษ์ วาแซท (Wasat) ดาวฤกษ์ในระบบดาวพหุ และ เมกบูดา (Mekbuda) ดาวยักษ์ใหญ่สีเหลือง และประกอบด้วยวัตถุในห้วงอวกาศลึกมากมาย อาทิ เนบิวลารูปร่างต่าง ๆ และกระจุกดาวเปิด M35 (Open Cluster) ที่มีดาวฤกษ์เกิดใหม่รวมกลุ่มกันมากกว่า 200 ดวง เราสามารถพบเห็นกลุ่มดาวคนคู่ได้ตั้งแต่ในช่วงฤดูหนาว-ช่วงฤดูใบไม้ผลิ หรือระหว่างเดือนธันวาคม-เดือนพฤษภาคม ในประเทศทางฝั่งซีกโลกเหนือ และในประเทศทางฝั่งซีกโลกใต้จะพบเห็นในช่วงฤดูร้อน หากคืนนี้ยังไม่มีแพลนไปที่ไหน ลองชวนคนพิเศษมานอนดูดาวไปด้วยกันคงฟินไม่เบาเลยล่ะ
อ้างอิง
- Trendytarot.กลุ่มดาวคนคู่
- National Geographic Thailand. กลุ่มดาวคนคู่ (Gemini) หรือดาวฝาแฝด
- Sarakadee Lite.ย้อนตำนาน กลุ่มดาวคนคู่ ดวงดาวแห่งฤดูใบไม้ผลิ และ ฝนดาวตกเจมินิดส์
เรื่องโดย
ภาพโดย
