แมวเปอร์เซีย… พรมเปอร์เซีย… บอกเลยว่าถ้าเอ่ยสองชื่อนี้ออกไป ใคร ๆ ก็ต้องรู้จัก เรียกว่าเป็นของดีของเด่นของดังของเปอร์เซียซึ่งมีประวัติศาสตร์อันยาวนาน มาดูกันว่ากว่าทั้งแมวและพรมจะได้ใช้ฉายาต่อท้ายเป็น “เปอร์เซีย” นั้น มีความเป็นมาอย่างไร?
Photo Credit: The Persian Empire/ medium.com
จุดเริ่มต้นของจักรวรรดิเปอร์เซีย
■ □
เปอร์เซีย (Persia) เป็นดินแดนที่ตั้งอยู่ทางตะวันออกของเมโสโปเตเมีย เมื่อประมาณ 2,000 ปีก่อนคริสตกาลดินแดนเปอร์เซียนี้เป็นถิ่นฐานของชนเผ่าอินโด-ยูโรเปียนหลายกลุ่มที่อพยพมาจากลุ่มน้ำโวลก้า ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของทะเลสาบแคสเปียน จากนั้นจึงได้ก่อสร้างบ้านเรือนบริเวณดังกล่าวขึ้นมาจนกลายเป็นอาณาจักร โดยมีกษัตริย์องค์แรกนามว่า “อาเคมีเนส” (Achaemenes) แห่งราชวงศ์อาเคเมนิค (Achaemenid) กระทั่งถึงสมัยพระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great) เปอร์เซียได้ทำสงครามกับอาณาจักรลิเดียแห่งพระเจ้าคริซุส (Croesus) อันถือได้ว่าเป็นอาณาจักรที่มั่งคั่ง ร่ำรวย และเข้มแข็ง แต่พวกเขาก็สามารถเอาชนะอาณาจักรลิเดียได้ และนั่นคือจุดเริ่มต้นอันแท้จริงแห่งความยิ่งใหญ่ของจักรวรรดิเปอร์เซีย
Photo Credit: The Persian Empire/ Wikipedia
หลังเอาชนะอาณาจักรลิเดียได้พระเจ้าไซรัสก็ได้แผ่ขยายอำนาจการปกครองไปยังดินแดนต่าง ๆ รอบข้าง กระทั่งยึดกรุงบาบิโลนได้สำเร็จในปี 539 ก่อนคริสตกาล ส่งผลให้พระองค์สามารถครองพื้นที่บริเวณเมโสโปเตเมียได้ทั้งหมด จากนั้นได้เข้ายึดครองพื้นที่อียิปต์ทำให้จักรวรรดิเปอร์เซียก้าวขึ้นสู่จุดสูงสุด ถือเป็นอาณาจักรที่มีประวัติศาสตร์ อารยะธรรมเจริญรุ่งเรืองมาก และพื้นที่ของอาณาจักรเปอร์เซียในอดีตกาลนั้นก็คือประเทศอิหร่านในปัจจุบันนั่นเอง
Photo Credit: Cyrus the Great/ medium.com
บุกเบิก “พรมเปอร์เซีย” งานฝีมือจากอารยธรรมโบราณ
■ □
ชาวเปอร์เซียรู้จักการทอพรมมากว่า 2,500 ปีแล้ว อาจจะก่อนการก่อตั้งอาณาจักรเปอร์เซียด้วยซ้ำ วัฒนธรรมการทำพรมจึงได้รับการพัฒนาต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน จนถึงทุกวันนี้ไม่มีใครปฏิเสธแล้วว่า พรมเปอร์เซียได้ก้าวไปไกลกว่าการเป็นแค่วัสดุปูพื้น สู่การเป็นงานศิลป์ที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก ด้วยคุณภาพอันยอดเยี่ยม ลวดลายประณีตละเอียดอ่อนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เราจึงสามารถพบพรมเปอร์เซียผืนเก่าแก่ ถูกจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์ทางศิลปะของหลายประเทศ
ทั้งนี้ พรมเปอร์เซียยังมีความผูกพันลึกซึ้งกับวิถีชีวิตของชาวอิหร่านอย่างมาก เราจะพบพรมเปอร์เซียแทบทุกสถานที่ เช่น ในวังกษัตริย์อันโอ่อ่าที่บัดนี้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ ในมัสยิด ในโรงแรมหรูหรา ในบ้านหลังใหญ่ของคนมีฐานะ บ้านคนทั่วไป กระทั่งในกระโจมชนเผ่าเร่ร่อนในถิ่นกันดาร ต่างล้วนมีพรมปูรองพื้นเช่นเดียวกัน
Photo Credit: One of the oldest carpets in the world/ jamesbroadinteriors.medium.com 
Photo Credit: Persian Carpet/ jamesbroadinteriors.medium.com
และหากใครอยากจะขอคำแนะนำจากชาวอิหร่านเรื่องพรมแล้วละก็ ไม่ว่าใครก็ต่างตอบได้ทั้งนั้น เพราะคนอิหร่านรู้เรื่องพรมเปอร์เซียอย่างแตกฉานกันทุกคน โดยทักษะดั้งเดิมในการถักทอพรม นับเป็นมรดกทางอารยธรรมของชาวเปอร์เซียที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นในอดีต ทุกหมู่บ้านต่างมีเทคนิคและเคล็ดลับในการถักพรมที่แตกต่างกันออกไปอย่างโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ นอกจากนี้พรมเปอร์เซียยังเป็นสินค้าส่งออกที่ทำรายได้เข้าประเทศอิหร่านจำนวนมหาศาล เพราะนอกจากจะเป็นของใช้ในบ้านและของประดับบ้านแล้ว ยังเป็นของสะสมและงานศิลปะอันทรงคุณค่าที่มีราคาสูงมากอีกด้วย
Photo Credit: Persian aka Angora/ en.wikipedia.org
“แมวเปอร์เซีย” ใครว่าเราหยิ่ง ที่จริงเราแค่รักสงบ
■ □
แมวเปอร์เซีย (Persian Cat) มีถิ่นกำเนิดมาจากแถบเปอร์เซีย ซึ่งอยู่ภายในประเทศตุรกีและอิหร่านในปัจจุบัน ซึ่งสอดคล้องกับชื่อของสายพันธุ์นี้ที่มักจะเรียกกันว่า “แมว Iranian” (หรืออีกชื่อนึงก็คือแมว Shirazi) โดยมีบันทึกว่าบรรพบุรุษของแมวสายพันธุ์นี้ ถูกนำเข้าจากอิหร่านมาถึงยังประเทศอิตาลี ในช่วงปี ค.ศ. 1620 และได้รับความนิยมจากผู้เลี้ยงแมวในแถบยุโรปเป็นอย่างมาก จึงได้มีการนำไปขยายพันธุ์ในสหรัฐฯ ในช่วงต้นปี ค.ศ. 1900 และได้รับการตั้งชื่อว่า Persian Cat ตามถิ่นกำเนิดของแมวสายพันธุ์นี้นั่นเอง
Photo Credit: The book of the cat/ en.wikipedia.org
สำหรับรูปลักษณ์ภายนอกของแมวเปอร์เซียนั้น จัดเป็นแมวที่มีร่างกายแข็งแรง หัวกลม แก้มกลม มีดวงตาโตสวยงามสีสวย นอกจากนี้เราจะสามารถสังเกตได้ว่าแมวเปอร์เซียจะมีจุดเด่นตรงจมูกหัก ถ้ามองจากด้านข้างก็จะเห็นเป็นขีดอยู่ระหว่างดวงตาทั้งสองข้าง ส่วนขนาดตัวจะมีขนาดกลางถึงใหญ่ โดยเพศผู้จะมีน้ำหนักอยู่ราว 4-6 กิโลกรัม ส่วนเพศเมียจะมีน้ำหนักอยู่ราว 3-5 กิโลกรัม มีความยาวลำตัว 14–18 นิ้ว (ไม่รวมความยาวหาง) ขนของแมวเปอร์เซียจะมีความยาวและหนาฟู เป็นหนึ่งในสายพันธุ์แมวขนสวยเงางาม เส้นขนของแมวเปอร์เซียจะยาวตลอดทั้งลำตัว และมีขนฟูนุ่มน่าจับ
Photo Credit: The book of the cat/ en.wikipedia.org
บุคลิกของแมวเปอร์เซีย จะค่อนข้างเงียบและไม่ซุกซน ชอบที่จะนั่งนิ่ง ๆ อยู่ข้างกายเจ้าของอย่างสงบเสงี่ยม แต่จะไม่ชอบถ้าเด็กหรือสัตว์เลี้ยงตัวอื่นมากวน หรือมายุ่งวุ่นวาย จนบางครั้งอาจจะดูเป็นแมวจอมหยิ่ง แต่จริง ๆ แล้ว น้องแค่รักสงบเท่านั้นเอง
แม้ว่าพรมเปอร์เซีย และแมวเปอร์เซีย จะมีสัญชาติเดียวกัน ทว่าก็ไม่ได้มีเรื่องราวเกี่ยวข้องกันเท่าไหร่นัก แต่ไม่รู้ทำไม? พอพูดถึงคำว่าเปอร์เซียคำเดียวโดด ๆ ขึ้นมา เราก็อดที่จะนำไปเชื่อมต่อท้ายคำให้เข้าคู่กับแมว และพรมไม่ได้สักที
Photo Credit: Persian cat by lindarczyk/ pixabay.com
ที่มา
- A short history of the Persian carpet. https://jamesbroadinteriors.medium.com
- ทำความรู้จักแมวเปอร์เซีย (Persian Cat). https://bit.ly/3yiWK8r
- นิตยสารสารคดี. พรมปอร์เซีย การเดินทางของลวดลายอันวิจิตร. https://bit.ly/33MsjsX
- ประวัติของจักรวรรดิเปอร์เซีย (PERSIAN EMPIRE). https://bit.ly/3bC6DnY
- พรมเปอร์เซีย อาร์ตพีซมีระดับกับอารยะธรรมที่ใกล้สาบสูญ. www.matichon.co.th/lifestyle
- อารยะธรรมเปอร์เซียโบราณและคริสตศาสนา. http://old-book.ru.ac.th/e-book
เรื่องโดย
