อิ่มแล้วแต่ยังกินได้อีก “เชโมเมชามา” วัฒนธรรมการกินไม่หยุดของชาวจอร์เจีย

KiNd จะชวนไปเรียนรู้วัฒนธรรมการจัดงานเลี้ยงสังสรรค์ของชาวจอร์เจีย และคำศัพท์เฉพาะที่เอาไว้เรียกอาการ “อิ่มแล้วแต่ยังกินได้อีก” ที่เราเชื่อว่า หลาย ๆ คนกำลังประสบกับอาการนี้อยู่!!

กินแบบจอร์เจีย กินได้ไม่มีวันหยุด
●●●

จอร์เจีย เป็นประเทศเล็ก ๆ ที่อยู่ทางตอนใต้ของประเทศรัสเซียและตั้งอยู่เหนือประเทศตุรกี มีความผสมผสานระหว่างทวีปเอเชียและทวีปยุโรปเข้าด้วยกัน เต็มไปด้วยธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์และวัฒนธรรมเก่าแก่ที่สืบทอดมากว่า 2,500 ปี รวมไปถึงอาหารการกินอันโอชะ เนื่องด้วยที่ตั้งของจอร์เจียเป็นทางผ่านของหลายประเทศทำให้ได้รับวัฒนธรรมจากต่างประเทศเข้ามามากมาย ขณะเดียวกันชาวจอร์เจียเองก็เปิดรับความแตกต่างนี้อย่างไม่เกี่ยงงอน แม้กระทั่งอาหารที่ขอเพียงมีรสชาติดีเท่านั้น ชาวจอร์เจียก็พร้อมจะกินได้เรื่อย ๆ แม้จะอิ่มแล้วก็ตาม!

จอร์เจีย ขึ้นชื่อเรื่องการจัดงานเลี้ยงสังสรรค์ที่มาพร้อมกับขนมปังปิ้งสุดยิ่งใหญ่และการดื่มสังสรรค์ทั้งวันทั้งคืน หรือที่เรียกว่า “Supra – ซูปรา” ที่ทำให้ผู้คนมักตกอยู่ในอาการ “Shemomechama – เชโมเมชามา” ซึ่งเป็นคำที่ชาวจอร์เจียใช้เรียกพฤติกรรมยามที่คุณอิ่มแล้วแต่ยังคงกินต่อไปได้เรื่อย ๆ หรืออีกนัยหนึ่งคือ “พฤติกรรมที่ไม่ได้ตั้งใจจะกินเยอะ แต่เผลอกินเข้าไปเอง”

Florian Mühlfried นักมานุษยวิทยาชาวจอร์เจีย กล่าวว่า ซูปรา คืองานฉลองแบบจอร์เจียดั้งเดิมและ​เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมทางสังคมของจอร์เจีย ผ่านวิธีการรับประทานอาหาร การดื่ม และการเลี้ยงฉลองทั้งวันทั้งคืน ซึ่งนับเป็นหนึ่งในความแตกต่างระหว่างรัสเซียและจอร์เจีย

เมื่อใดก็ตามที่ต้องจัดงานเลี้ยงสังสรรค์ เจ้าภาพชาวจอร์เจียมักจัดอาหารมาเสิร์ฟผู้เข้าร่วมงานอย่างเต็มที่ จนบางครั้งถึงขั้นต้องวางจานซ้อนกันบนโต๊ะอาหาร ด้วยความที่อาหารมาเสิร์ฟอยู่เรื่อย ๆ ทำให้ผู้เข้าร่วมงานกินได้ไม่หยุดแม้จะรู้สึกอิ่มแล้วก็ตาม ดังนั้นไม่ต้องแปลกใจ หากคุณมีโอกาสไปงานเลี้ยงสังสรรค์ในประเทศจอร์เจีย แล้วมีอาการ “เชโมเมชามา” เพราะแม้คุณจะอิ่มแล้วแต่ถ้าอาหารอร่อยคุณก็ยังกินต่อได้อีก แล้วไม่ต้องกังวลว่าคุณจะกินเยอะเกินไปหรือเปล่า เพราะเจ้าของงานยินดีอย่างยิ่งที่จะให้คุณได้ดื่มกินกันเต็มที่ภายในงานเลี้ยงสังสรรค์ของพวกเขา

ด้าน Kevin Tuite นักมานุษยวิทยาจากมหาวิทยาลัยมอนทรีออล ผู้ค้นคว้าวัฒนธรรมในประเทศที่โอบล้อมด้วยเทือกเขาคอเคซัสอย่างจอร์เจีย เปิดเผยว่า ชาวจอร์เจียมีคำที่เกี่ยวข้องกับ “ความไม่ตั้งใจ” อยู่มากมาย เช่น Shemoexarjeba (ฉันเผาเงินของตัวเองโดยไม่รู้ตัว) Shemoesriseba (วัตถุบางอย่างในมือของฉันถูกทับโดยไม่ได้ตั้งใจ) และ Shemomechama (ฉันเผลอกินโดยไม่รู้ตัว)

สำหรับการเกิดขึ้นของคำว่า “เชโมเมชามา” นั้น นักมานุษยวิทยาอธิบายว่า ชาวจอร์เจียส่วนใหญ่มักมีพฤติกรรมไม่ชอบรับผิดชอบต่อการกระทำของตนเอง พวกเขามักตำหนิปัจจัยภายนอกมากกว่าตัวเอง ดังนั้น หากคุณเผลอกินอาหารเข้าไปเยอะในงานเลี้ยงสังสรรค์แล้วน้ำหนักขึ้นนั่นก็เพราะ “เชโมเมชามา” ไม่ใช่เพราะคุณตะกละตะกลาม!

อ้างอิง

• Breaking bread: experiencing a supra like a true Georgian. www.nationalgeographic.co.uk/breaking-bread-experiencing-supra-true-georgia
• The untranslatable word for overeating. www.bbc.com/travel/shemomechama-the-word-for-when-you-cant-stop-eating

เรื่องโดย

ศศิรินทร์ โพธิ์ศรี