วัฒนธรรมการทิ้งกำลังทำให้โลกกลายเป็นถังขยะใบใหญ่
ทว่านักวิศวเคมีคนหนึ่งกำลังจะทำให้เสื้อผ้าเก่า ๆ กลายเป็นพลาสติกชีวภาพ
Photo Credit: ANAMIKA TALWARIA
แฟชั่นฉาบฉวยที่มาเร็วไปเร็วทำให้เกิดการผลิตเสื้อผ้าราคาถูกสู่ท้องตลาดเป็นจำนวนมาก และได้เปลี่ยนวิถีการแต่งกายของเรา เราซื้อเสื้อผ้ามากขึ้น บ่อยขึ้น แต่อาจจะใส่ครั้งสองครั้งแล้วทิ้ง ปกติแล้วค่าเฉลี่ยอายุการใช้งานของเนื้อผ้าจะอยู่ที่สองปี โดยที่ 87 เปอร์เซนต์ของเสื้อผ้าทิ้งแล้วจะถูกกำจัดโดยการฝังกลบ หรือเผาทำลาย
Alina Bassi ผู้ก่อตั้ง Kleiderly ต้องการให้ขยะเสื้อผ้ามีโอกาสที่จะใช้ประโยชน์ได้อีกครั้ง นักวิศวเคมีวัย 30 ปี คำนึงถึงภัยคุกคามจากภาวะโลกร้อนอยู่เสมอ สมัยที่เธอเป็นวัยรุ่น เธอได้ทำหนังทดลองที่นำเสนอถึงผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมในสนามบิน Heathrow แต่ในความเป็นจริงเธอเริ่มทำงานในอุตสาหกรรมการผลิตนำ้มัน โดยเป็นที่ปรึกษาให้กับการขุดเจาะนำ้มันนอกชายฝั่ง “ฉันได้เรียนรู้การทำงานจากที่นั่นเยอะเลย แต่ก็เห็นว่ามันมีบางสิ่งที่ไม่ถูกต้อง” Bassi กล่าว ในฐานะที่เป็นวิศวกรรุ่นเล็ก ย่อมยากที่จะปรับเปลี่ยนวิธีคิดขององค์กรใหญ่ ซึ่งเธอมีความคิดบางอย่างที่จะเปลี่ยนมัน “มันต่อต้านการมีคุณค่าในตัวเองของฉัน ฉันต้องการทำงานที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนจริง ๆ”
หลังจากที่ทำงานในอุตสาหกรรมพลังงานไป 2-3 ปี เธอก่อตั้งบริษัทสตาร์ทอัพที่ใช้กากกาแฟทิ้งแล้วจากร้านกาแฟใหญ่ ๆ ในอังกฤษ มาผลิตผลิตภัณฑ์ที่สามารถย่อยสลายเป็นนำ้มันได้ (Bio-bean) “กากกาแฟที่คนมักจะเอาไปทำปุ๋ยแค่อย่างเดียว สามารถนำมาเป็นเชื้อเพลิง ทำเป็นถ่านแทนการใช้ไม้ฟืนได้ นี่คือวงจรการนำกลับมาใช้ใหม่ที่ถูกต้อง” Bassi กล่าว
หลังจากทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยการบริหารให้กับ Kaffeeform อีกบริษัทสตาร์ทอัพที่เธอนำกากกาแฟมารีไซเคิลได้หนึ่งปี Bassi ก็มีแผนที่จะขยายการทำงานออกไปอีก ลำพังกากกาแฟเพียงอย่างเดียวย่อมไม่สามารถกู้โลกได้ เธอทุ่มเทความสามารถและพลังงานให้กับการขจัดมลพิษในสเกลที่ใหญ่ขึ้น นั่นคือพุ่งเป้าไปที่ “อุตสาหกรรมแฟชั่น”
จากผลการสำรวจของมูลนิธิ Ellen MacArthur เราผลิตเสื้อผ้าถึงแสนล้านชิ้นต่อปี และจำนวนการผลิตนี้จะเพิ่มขึ้นเป็นทวีคูณภายในปี ค.ศ. 2050 ขณะที่เสื้อผ้ากลับถูกสวมใส่ไม่ยาวนานพอที่จะชดเชยค่าคาร์บอนที่เกิดจากการผลิต ไม่ว่าจะเป็นผ้าจากเส้นใยธรรมชาติหรือเส้นใยผสมก็ตาม เมื่อตัดเย็บเสื้อผ้าเสร็จก็จัดส่งสู่มือผู้บริโภคทันที Bassi กล่าวว่า
“ปัจจุบันเสื้อผ้าของเรามีอายุการใช้งานเพียงแค่ 2-3 ปี มันไม่สมเหตุสมผลเลยที่เราผลิตรอยเท้าคาร์บอนจากการผลิตสิ่งที่มีอายุการใช้งานที่สั้นจิ๋ว”
การใช้หลักคิดเศรษฐกิจหมุนเวียนคือคำตอบ Bassi เริ่มพัฒนาจากฐานการใช้พลังงานการผลิตตำ่ และกระบวนการผลิตหลายขั้นตอนที่พัฒนาใยผ้าไปสู่พลาสติกชีวภาพ ซึ่งพลาสติกประเภทนี้สามารถผลิตได้จากเครื่องจักรทุกรูปแบบที่มีอยู่แล้วในโรงงานโดยไม่จำเป็นต้องซื้อเครื่องจักรใหม่ นี่คือสิ่งที่ทำให้เสื้อยืดหรือยีนส์เก่า ๆ ของคุณสามารถกลับมามีชีวิตเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ “ฉันต้องการให้ใยผ้าได้แปรรูปตัวเองเป็นสิ่งของที่สามารถใช้งานได้ทนทาน” Bassi กล่าว
จากการลุกฮือของกลุ่มนักเคลื่อนไหวที่รณรงค์ต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ทำให้แบรนด์สินค้าแฟชั่นต่าง ๆ ต้องเผชิญกับแรงกดดันจากภายนอกที่กดดันให้พวกเขาต้องทำธุกิจที่อยู่บนฐานของความโปร่งใส และ Kleiderly ก็ได้รับความสนใจจากแบรนด์ยี่ห้ออื่น ๆ ที่ต้องการรีไซเคิลเสื้อผ้าของตัวเองให้นำกลับมาทอได้ใหม่ ซึ่งจริง ๆ แล้วก็ยังมีทางออกอีกหลายทางที่จะลดขยะแฟชั่นจากเสื้อผ้า เช่น การออกแบบที่สามารถใส่ได้นานที่สุด ไปจนถึงการรีไซเคิลใยผ้าเดิมให้นำมาทอเป็นผ้าผืนใหม่ ปัญหาเหล่านี้คือปัญหาใหญ่ที่ต้องการทางออกที่หลากหลายไว้เป็นตัวเลือก
“เราหาทางออกไว้หลาย ๆ ทางในการสร้างชีวิตใหม่ให้กับผลิตภัณฑ์ และคำนึงว่าทำอย่างไรจึงจะนำเสื้อผ้ากลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้มากที่สุด แทนที่จะปล่อยให้จุดจบของเสื้อผ้ากลายเป็นขยะที่ถูกฝังกลบหรือเผาทิ้ง” Bassi กล่าว แบรนด์ของเราสามารถผลิตไม้แขวนเสื้อจากขยะเสื้อผ้าและยังนำกลับไปขายให้กับโรงงานที่ผลิตแฟชั่นเสื้อผ้าเหล่านั้น นี่แหละคือสิ่งที่เรียกได้ว่าเศรษฐกิจหมุนเวียนที่แท้จริง
เกร็ดความรู้เพิ่มเติม
Kleiderly นำผ้ากลับมารีไซเคิลใหม่อย่างไร?
- Collect it ไปรับขยะเสื้อผ้าที่ไม่ต้องการแล้วจากโรงงาน และร้านรับบริจาคเสื้อผ้าการกุศล
- Process it นำขยะเสื้อผ้ามาแยกเส้นใย ก่อนผลิตเป็นวัสดุใหม่ (พลาสติกชีวภาพ) ที่มีความทนทานและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
- Reuse it โรงงานต่าง ๆ สามารถนำพลาสติกชีวภาพนี้ไปผลิตเป็นสิ่งของต่าง ๆ
ที่มา
- Anamika Talwaria. kleiderly.com
- Wired.co.uk ฉบับ SEP – OCT 2020
เรื่องโดย
